Voedingsbeleid

Voedingsbeleid KOC Meneer Stippel

U kunt deze tekst ook als pdf downloaden

Inhoud

  • Algemeen

    o Gezond voedingsaanbod
    o Schijf van Vijf
    o Producten die niet in de Schijf van Vijf staan
    o Dag-en-weekkeuze
    o Vaste en rustige eetmomenten
    o Allergieën of andere individuele afspraken
    o Traktaties en feestje
    o Veilig eten en drinken
    o Minder verspillen

  • Voedingsaanbod voor kinderen tot 1 jaar

    o Drinken
    o Eten

  •  Voedingsaanbod voor kinderen van 1 tot 4 jaar

    o Algemene uitgangspunten
    o Voedingsaanbod
    o Adviezen Voedingscentrum

  • Voedingsaanbod voor kinderen van 4 tot 8 jaar

    o Algemene uitgangspunten
    o Gemiddelde hoeveelheden
    o Adviezen Voedingscentrum

  • Voedingshygiëne: bereiden en bewaren van voeding

    o Flesvoeding
    o Borstvoeding

Bijlage Voedingscentrum: do’s en don’ts
Bijlage Voedingscentrum: Dag- en weekkeuzes

Het voedingsbeleid wordt periodiek getoetst aan de informatie van het Voedingscentrum.

Algemeen

Gezond voedingsaanbod

Dit voedingsbeleid is gebaseerd op de richtlijnen Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Wij vinden het belangrijk om kinderen gezonde voeding aan te bieden en zo positief bij te dragen aan hun ontwikkeling. Wij bieden daarom voornamelijk producten aan uit de Schijf van Vijf:

Gezond eten met de Schijf van Vijf

De Schijf van Vijf bestaat uit 5 vakken, met in elk vak andere type producten. De producten die in de Schijf van Vijf staan zijn volgens de laatste wetenschappelijke inzichten goed voor je lichaam. Als je eet volgens de Schijf van Vijf krijg je daarnaast voldoende eiwitten, koolhydraten, vetten en vezels, vitamines en mineralen binnen volgens de richtlijnen van Voedingscentrum. Per leeftijd en geslacht is het advies verschillend, omdat de ene persoon nu eenmaal iets meer nodig heeft dan de ander.

Producten die niet in de Schijf van Vijf staan

Deze producten zijn niet nodig voor de ontwikkeling of zijn minder gezond.
Bijvoorbeeld producten met te veel zout, suiker, transvet of verzadigd vet of te weinig vezels (roomboter, vet vlees, volle zuivelproducten, gezouten noten, witbrood en witte pasta).
Of producten met negatieve gezondheidseffecten (bewerkt vlees, vleeswaren, frisdrank en sap, koek en snoep).

Bij Meneer stippel kiezen wij ervoor om de kinderen maximaal 2 keer een dagkeuze uit de Schijf van Vijf (van het voedingscentrum) aan te bieden.
Weekkeuzes bieden we niet aan zodat deze verantwoordelijkheid bij de ouders ligt en zij zelf kunnen
bepalen of zij deze wel of niet aan hun kind willen geven en hoeveel.
Bijlage dag- en weekkeuzes van het Voedingscentrum

Vaste en rustige eetmomenten

Bij Meneer Stippel hechten wij veel waarde aan de gezamenlijke eetmomenten die altijd aan tafel
plaats vinden. Zodra de kinderen mee gaan op het eetschema van de groep zitten zij erbij aan tafel en
dat is het moment waarop de ‘eetopvoeding’ begint. Dit houdt o.a. in dat een kind leert dat je op vaste momenten aan tafel eet. Voor die tijd gaan wij mee op het eetschema van thuis en waar mogelijk zitten de kinderen er aan tafel bij. Wij nemen rustig de tijd om te eten en zorgen voor een fijne sfeer, maar wij tafelen niet langer dan nodig. Onze pedagogisch medewerkers geven het goede voorbeeld aan tafel. Zij eten samen met de kinderen, zij begeleiden de kinderen bij de maaltijd en hebben een voorbeeldfunctie. Onze pedagogisch medewerkers bepalen wanneer het kind eet en de maximale hoeveelheid (afhankelijk van de leeftijd), het kind bepaalt uit een gezond voedingsaanbod wat het eet en hoeveel het daarvan eet. Op deze manier houden we het natuurlijke honger- en verzadigingsmechanisme in stand. Wij dringen geen eten op, wij stimuleren kinderen wel om nieuwe dingen te proeven, bijvoorbeeld fruit uit het seizoen

Allergieën of andere individuele afspraken

Wij houden rekening met allergieën van kinderen. Er is ook ruimte om individuele afspraken te maken wanneer het wenselijk is om af te wijken van het voedingsbeleid, bijvoorbeeld bij een dieet, allergie of een geloofsovertuiging. Deze afspraken leggen we vast in een weekschema zodat alle pedagogisch medewerkers hiervan op de hoogte zijn.

Traktaties en feestjes

Bij een verjaardagsfeest komt vaak een traktatie kijken. Wij vinden het belangrijk dat de traktaties gezond zijn. Wij vragen ouders dan ook om producten uit de Schijf van Vijf te gebruiken in een portiegrootte die past bij de leeftijd.
Voor traktatie-ideeën adviseren wij de traktaties op de website www.voedingscentrum.nl/trakteren.
Bij verjaardagen en speciale gelegenheden zoals bijvoorbeeld Sinterklaas, richten wij ons op de sfeer en de beleving van de betreffende festiviteit. Een traktatie die niet past in ons voedingsbeleid wordt met de kinderen mee naar huis gegeven. Ouders kunnen dan zelf bepalen of zij hun kind dit te eten willen geven.
Wanneer de traktatie niet geschikt is voor sommige kinderen i.v.m. een allergie en/of geloofsovertuiging, is een vegan alternatief beschikbaar
Bij de BSO wordt er vanuit Meneer Stippel voor een gezonde lekkernij gezorgd bij een feestje (zie bijlage Voedingscentrum pagina 14: dag en weekkeuzes; koeken en repen, ijsjes, snoep en hartige snacks).

Veilig eten en drinken

Wij gebruiken kinderservies van veilige materialen, zoals siliconen, plastic of rvs. Servies van melamine gebruiken we alleen voor koud eten en drinken.
Onze opvang heeft geen loden waterleidingen. Wij gebruiken kraanwater uit niet-loden leidingen bij het bereiden van (fles)voeding. Het opwarmen van de warme maaltijd gebeurd in glazen schaaltjes. Tijdens het opwarmen van eten in plastic bakjes bestaat de kans dat er kleine hoeveelheden styreen vrijkomen die schadelijk zijn voor de gezondheid.

Minder verspillen

Wij gooien zo min mogelijk eten en drinken weg. Dat is beter voor het milieu. Wij bewaren eten bij de juiste temperatuur, en houden rekening met de houdbaarheidsdatum.

Voedingsaanbod voor kinderen tot 1 jaar

Baby’s hebben een eigen voedingsschema. Wij hanteren onderstaande aandachtspunten voor hun voeding.

Drinken

Melkvoeding:

  • Tijdens het intake gesprek is besproken of een kind (afgekolfde) moedermelk of flesvoeding krijgt.
  • De afgekolfde moedermelk leveren ouders voldoende gekoeld of ingevroren (in kleine porties) aan voorzien van een sticker met naam en datum van kolven, datum van invriezen en datum wanneer de voeding uit de vriezer is gehaald.
  • Ouders leveren geen klaargemaakte flesvoeding aan. Tijdens het vervoer, ook in een koeltas, kan de flesvoeding namelijk niet voldoende koud worden bewaard. De fles wordt schoon en droog en de poeder wordt in daarvoor bestemde bakjes meegebracht naar Meneer Stippel.
  • Tot de leeftijd van 12 maanden krijgt een kind nog geen gewone melk. Deze bevat te weinig goede vetten en te veel eiwit.

Ander drinken:

  • Naast moedermelk of opvolgmelk krijgen kinderen ouder dan 6 maanden water of lauwe, slap gezette vruchtenthee zonder suiker. De thee bevat geen theïne.
  • Wij bieden geen met suiker gezoete dranken of vruchtensap aan. Deze dranken bevatten veel calorieën en suikers en dit vergroot de kans op overgewicht en tandbederf.
  • Bij voorkeur gaat het kind vanaf 8 maanden oefenen met het drinken uit een (plastic) beker. Dat is beter voor de mondmotoriek dan een beker met een tuit.
  • Een kind hoeft de beker niet helemaal leeg te drinken. Wij stimuleren kinderen wel om op één moment te drinken.

Eten

(Eerste) hapjes:

  • In overleg met de ouders starten we met het geven van eerste hapjes, volgens de richtlijn Voeding en eetgedrag voor de Jeugdgezondheidszorg is dit tussen 4 en 6 maanden. Kinderen oefenen de mondmotoriek met een (ondiep, plastic) lepeltje.
  • In overleg met de ouders wordt vanaf de leeftijd van 6 maanden de opvolgmelk steeds meer vervangen en gaat het kind steeds meer vaste voeding eten.
  • Kinderen gaan wennen aan veel soorten geprakte of gepureerde groente en fruit, eventueel aangelengd met wat water. Door nog geen combinaties van verschillende soorten fruit en groenten aan te bieden leert het kind eerst wennen aan alle losse smaken. Dit stimuleert de smaak-ontwikkeling. Aan een zachte smaak went een kind makkelijker. Het fruit waarmee begonnen kan worden is bijvoorbeeld peer, appel, banaan, meloen en perzik. De groenten bestaan uit bijvoorbeeld worteltjes, bloemkool, ontvelde tomaat, courgette, boontjes of broccoli. De groenten zijn indien nodig gaar gekookt in een beetje water zonder zout.
  • Naarmate het kind beter kan happen, zal het stukjes vers fruit en groente krijgen.
  • Een verse groentehap e/o fruithap wordt in een koeltas meegebracht, voorzien van naam en datum van bereiden. Indien ingevroren de datum in de vriezer en datum uit de vriezer vermelden.

Brood en broodbeleg:

  1. Bij Meneer Stippel eten de kinderen tot 1 jaar tarwe brood, daarna stappen zij over naar fijn volkoren brood waar meer vezels in zitten, waarbij eerst geoefend wordt zonder korstjes en beleg.
  2. Wij besmeren het brood met een beetje zachte margarine waarin veel onverzadigde (goede) vetten zitten. Meer beleg dan margarine hoeft niet.
  3. Wij geven kinderen tot en met 12 maanden geen honing. Honing kan besmet zijn met een bacterie waar jonge kinderen erg ziek van kunnen worden.

Voedingsaanbod voor kinderen vanaf 1 jaar

Algemene uitgangspunten

Voor kinderen vanaf 1 jaar hebben wij het onderstaande voedingsaanbod. Uitgangspunt hierbij is dat er voornamelijk Schijf van Vijf producten worden aangeboden.

Drinken:

  • Wij bieden kinderen de keuze tussen water of slap gezette, lauwe vruchtenthee zonder suiker, bevat geen theïne.
  • Wij bieden geen limonadesiroop of diksap aan omdat deze veel calorieën en suikers bevatten wat de kans op overgewicht en tandbederf vergroot

 

Smeersel:

  • Kinderen tot 4 jaar kunnen het beste margarine eten. In margarine zitten vooral goede vetten, die kinderen in hun eerste levensjaren hard nodig hebben.

Schijf van Vijf beleg:

  • Als beleg bieden wij vooral Schijf van Vijf producten aan voor op brood. Daarnaast bieden wij een paar producten voor op brood aan die vallen onder een dagkeuze, waarvan de kinderen er één mogen kiezen per dag. Wij zorgen ervoor dat het beleg niet te veel calorieën, ongezonde vetten, suiker of zout bevat.

Pinda- of noten allergie:

  • Als er een kind met een ernstige allergie voor pinda’s of noten in de groep zit, maken wij hier specifieke afspraken over met de ouders van het kind.

Geen smeerkaas:

  • Wij bieden geen smeerkaas aan in verband met de grote hoeveelheid zout.

Geen (smeer)leverworst:

  • Wij bieden geen (smeer)leverworst aan. In (smeer)leverworst zit namelijk veel vitamine A wat bij structurele inname schadelijk kan zijn voor een kind.

Geen rauw vlees of vis:

  • Wij geven kinderen geen producten van rauw vlees, zoals filet américain, ossenworst, tartaar of rauwe of gerookte vis.

Warme maaltijd (indien van toepassing):

  • Voor kinderen tot 2 jaar bestaat de mogelijkheid om bij Meneer Stippel een warme maaltijd warm te eten, die van thuis is meegebracht. Een verse groentehap wordt in de koeltas meegebracht, voorzien van naam en datum van bereiden. Indien ingevroren de datum van invriezen en datum uit de viezer is vermelden.

Voedingsaanbod van 1-4 jaar

Jonge kinderen hebben voedingsstoffen nodig om goed te kunnen groeien, daarom wordt er uit gegaan
van 5 á 6 eetmomenten op een dag, dit zijn:

  • ontbijt (thuis, tenzij vroege opvang)
  • tussendoortje (fruit)
  • lunch
  • tussendoortje (groenten)
  • eventueel nog een tussendoortje (cracker)
  • avondeten

Ongeveer 1 liter vocht per dag, dat is inclusief de aanbevolen hoeveelheid zuivel op een dag (2 bekers per dag)

Meer dan 6 eetmomenten per dag zorgt er niet alleen voor dat een kind geen trek heeft in het avondeten, maar er is nog een bijkomend probleem: de mondgezondheid. Elk eet- en drinkmoment is een aanslag van suikers en zuren op de tanden, een eetpauze van 2 uur is gewenst.
Het drinken van water is hiervan uitgesloten


Zie advies Voedingscentrum

 

* Zie vraag & antwoord op de website van het Voedingscentrum over seizoensfruit en -groente. In de leeftijd van 1,5-2 jaar staan kinderen open voor nieuwe smaken. Je kunt dan veel variatie aan groente/fruit aanbieden.
** druiven halveren om verslikken te voorkomen.

Adviezen Voedingscentrum

Advies over gemiddelde hoeveelheden per kind per leeftijdsgroep en suggesties voor warme maaltijden zijn te vinden op de website van het Voedingscentrum.

Voedingsaanbod voor kinderen van 4 tot 8 jaar

Algemene uitgangspunten

Voor kinderen vanaf 4 jaar hebben wij het onderstaande voedingsaanbod. Uitgangspunt hierbij is dat er voornamelijk Schijf van Vijf producten worden aangeboden. Tijdens vakanties bieden we af en toe een product buiten de Schijf van Vijf aan zoals een knakworstje, tosti of wrap

Drinken:

  • Wij bieden kinderen een keuze tussen water of slap gezette, lauwe vruchtenthee zonder suiker en theïne aan.
    Wij bieden geen limonadesiroop of diksap aan omdat deze veel calorieën en suikers bevatten wat de kans op overgewicht en tandbederf vergroot.
    Groente:
    Wij bieden in de loop van de middag en/of tijdens de lunch groenten aan.

Geen rauw vlees of vis:

  • Wij geven kinderen geen producten van rauw vlees, zoals filet américain, ossenworst, tartaar of rauwe of gerookte vis.

Pinda- of noten allergie:

  • Als er een kind met een ernstige allergie voor pinda’s of noten in de groep zit, maken we hier specifieke afspraken over met de ouders van het kind.

Voedingsaanbod van 4 – 8 jaar

Jonge kinderen hebben voedingsstoffen nodig om goed te kunnen groeien, daarom wordt er uit gegaan
van 5 á 6 eetmomenten op een dag, dit zijn:

  • ontbijt
  • tussendoortje (fruit)
  • lunch
  • tussendoortje (groenten e/o fruit)
  • eventueel nog een tussendoortje (cracker)
  • avondeten

1 tot 1,5 liter vocht per dag, dat is inclusief de aanbevolen hoeveelheid zuivel op een dag (2 tot 3 bekers per dag)

Meer dan 6 eetmomenten zorgt er niet alleen voor dat een kind geen trek heeft in het avondeten, maar er is nog een bijkomend probleem: de mondgezondheid. Elk eet- en drinkmoment is een aanslag van suikers
en zuren op de tanden, een eetpauze van 2 uur is gewenst.
Het drinken van water is hiervan uitgesloten.

*Zie vraag & antwoord op de website van het Voedingscentrum over seizoensfruit en -groente.

Adviezen Voedingscentrum

Advies over gemiddelde hoeveelheden per kind per leeftijdsgroep en suggesties voor warme maaltijden zijn te vinden op de website van het Voedingscentrum.

Flesvoeding

Aangemaakte flesvoeding is poeder dat al met water is aangemaakt en in een fles zit. Poedervormige zuigelingenvoeding is een kwetsbaar product en daarom moet aangemaakte flesvoeding altijd gekoeld bewaard worden.
Het kindercentrum mag geen aangemaakte zuigelingenvoeding vanuit huis toestaan, omdat het te lang buiten de koeling kan zijn geweest. Ook losse poeder in de flessen is niet toegestaan. Voor de hygiëne en veiligheid van de flesvoeding gelden de volgende normen.

Bereiding van zuigelingenvoeding

Flesvoeding mag opgewarmd worden in de magnetron of de flessenwarmer. Het mag niet koken, anders gaan de voedingsstoffen verloren. Voor het hygiënisch bereiden van zuigelingenvoeding gelden de volgende normen.

Werkinstructie flessenvoeding

Ontvangst en opslag

  • verzorgers leveren de flessenvoeding in poedervorm aan, in afgepaste gelabelde (naam kind) hoeveelheden per voeding en in gesloten, schone verpakking.
  • de flessen en spenen moeten daarbij schoon en gelabeld (naam kind) worden aangeleverd.
  • flessen worden in de koelkast bij maximaal 4 ºC bewaard
  • flessen en spenen moeten afgedekt zijn door middel van een dop
  • de melkpoeder voor het aanmaken van de flessenvoeding bewaren in de plastic melkpoedercontainers (die de ouders dagelijks meebrengen) op de daarvoor bestemde plek op het aanrecht
  • na overleg met het kinderdagverblijf is het toegestaan de speciale flessenvoeding vooraf aan te maken. Deze moet dan aangeleverd worden in schone flessen met schone spenen die thermisch zijn gedesinfecteerd en het aanmaakmoment moet door de ouders op een label vermeld zijn

Borstvoeding

Moedermelk moet gekoeld bewaard en vervoerd worden. Het is daarom belangrijk dat de ouders informatie meekrijgen over hoe ze de moedermelk moeten afleveren. Hiervoor gelden bepaalde normen. Op de website van het Voedingscentrum kunt je de normen vinden over de manier van het opwarmen van moedermelk (klik op het tabblad ‘zwanger en kind ’, klik op ‘borstvoeding en flesvoeding’ dan bovenin borstvoeding en kies wat je zoekt).

Afkolven en vervoer

  • indien moedermelk thuis wordt afgekolfd voor de eigen baby, dient de moeder tijdens het afkolven,
    vervoeren en opslaan van de melk hygiënische maatregelen te nemen
  • moedermelk mag alleen aan het eigen kind worden gegeven. De kolfflesjes of zakjes dienen gelabeld te worden met de naam van het kind en datum en tijdstip van afkolven en de hoeveelheid
  • de thuis afgekolfde moedermelk dient, al of niet na invriezen, zo snel mogelijk te worden vervoerd,
    bij voorkeur in een schone koeltas of koelbox

Bewaren

  • na ontvangst wordt de afgekolfde moedermelk bewaard in koelkast of vriezer
  • als afgekolfde moedermelk binnen 48 uur wordt gebruikt, mag deze in de koelkast (niet in de deur!) worden bewaard, mits de temperatuur niet hoger is dan 4 graden C, anders dient de afgekolfde moedermelk te worden ingevroren
  • afgekolfde moedermelk wordt in een steriele of in de vaatwasmachine gereinigde fles bewaard, voorzien van datum en tijd van afkolven (in de vriezer kan de melk twee weken in een twee-sterren diepvriezer tot drie maanden in een drie-sterrendiepvriezer worden bewaard, bij -18 ºC mag moedermelk 6 maanden worden bewaard)

Ontdooien

  • bevroren moedermelk langzaam ontdooien bij voorkeur in de koelkast.(bij ontdooien moet datum en tijd genoteerd worden en als na plaatsing in de koelkast blijkt dat deze nog niet volledig is ontdooid dan de voeding onder stromend kraanwater van ca. 20º C geheel ontdooien)
  • ontdooide moedermelk dient binnen 24 uur gebruikt te worden en mag niet meer worden ingevroren
  • reeds opgewarmde, afgekolfde moedermelk gaat aan het eind van de dag mee naar huis zodat ouders zelf kunnen beslissen of zij dit nog willen aanbieden.

Wij volgen de hygiënerichtlijnen (LCHV mei 2016) en de hygiënecode kleine instellingen 2012 Brancheorganisatie Kinderopvang op tijdens de maaltijdbereiding.

Drunen, januari 2024

Bijlage Voedingscentrum: do’s en don’ts

Do’s en don’ts: wat geef je wel en niet?

Wat kun je geven op brood, als drinken en tussendoor aan de kinderen in jouw kinderopvangorganisatie? De antwoorden vind je in de onderstaande tabellen. Er staat ook bij waarom je iets wel of niet zou moeten geven.

Do’s en don’ts van brood en beleg

 

Do’s en don’ts van drinken


Meer informatie over dit onderwerp vind je op de website van het Voedingscentrum.

 

Do’s en don’ts van de eetmomenten tussendoor


* Maximaal 75 kilocalorieën, 1,7 gram verzadigd vet en 0,5 gram zout per portie. Voor frisdrank geldt maximaal 4kcal/100 ml.

Dag en weekkeuzes voor jonge kinderen

Jonge kinderen hebben niet zoveel ruimte voor producten buiten de Schijf van Vijf. Een kind jonger dan 4 jaar kun je eventueel een dagkeuze als beleg op brood geven, bijvoorbeeld appelstroop. Geef liever geen dagkeuze als tussendoortje.
Kinderen van 4 tot 8 jaar kun je bijvoorbeeld een dagkeuze als beleg op brood en een dagkeuze tussendoor geven. Kies in dat geval bewust, geef iets kleins en geef je kind niet teveel in een keer.

Voor weekkeuzes hebben kinderen jonger dan 4 jaar geen ruimte. Deze producten bevatten veel calorieën, verzadigt vet en zout. Ook voor 4 t/m 8 jarige bevat een weekkeuze vaak erg veel calorieën.

U kunt deze tekst ook als pdf downloaden